فرازي از پيامها و سفارشات امام موسي كاظم (علیه السلام) به هشام، که حيات اخلاقي، سياسي و اجتماعي انسان واقعي را ترسيم ميکنند.
1 اى هشام، همانا خداوند را بر بندگان دو حجت است: 1- حجت ظاهرى، 2- حجت باطنى، و اما حجت ظاهرى كه رسولاناند و انبيا و امامان، و اما حجت باطنى، كه عقل و خرد است.
2 اى هشام، همانا خردمند كسى است كه نه حلال او را از شكر و سپاس باز دارد، و نه حرام بر صبرش چيره گردد.
3 اى هشام، هركس سهچيز را بر سهچيز مسلط گرداند، مانند آن است كه هوس خود را بر نابودى عقلش كمك كرده: 1- هركس كه روشنايى انديشه اش را با آرزوهاى درازش تاريك سازد؛
2- و كسىكه شگفتيهاى حكمتش را با سخنان ياوه و گزاف نابود كند؛
3- و آنكس كه نور عبرتش را با شهوات نفسش خاموش سازد، گويا هوى و هوس خود را بر نابودى خردش كمك رسانده؛ و هر كس كه عقل و خردش را نابود كند، با اينكار، دين و دنياى خود را تباه ساخته است.
4 اى هشام، چگونه كردارت نزد خدا پاك باشد، با آنكه دل از فرمان پروردگارت بازداشته باشى و بر عليه عقلت به طاعت هوست رفته باشى؟!
5 اى هشام، مردم براى طاعت خداوند آفريده شدند، و هيچ نجاتى جز به طاعت او مقرر نيست.
6 اى هشام؛ بهراستى خردمندان چشم از دنيا پوشيدند و ديده به آخرت دوختند، زيرا دريافتند كه دنيا، خواهانى است خواستهشده، و آخرت هم خواهان است و هم خواستهشده؛ در نتيجه هركس كه خواهان آخرت باشد، بهره خود را بهطور كامل از دنيا برگيرد. و هركس كه جوياى دنيا باشد، آخرت او را طلب كند و مرگش فرا رسد، و هر دو سرا، هم دنيا و هم آخرتش را بر او تباه سازد.
7 اى هشام؛ آنكس كه زبانش راستگوست، عملش پاك و نيكوست و آنكس كه نيتش پاك باشد، روزيش افزون شود و آنكس كه با برادران و خانوادهاش بهخوبى برخورد كند، عمرش طولانى گردد.
8 اى هشام؛ آنكس كه مردانگى ندارد دين ندارد، و آنكس كه عارى از مردانگى است عقل ندارد، و باارزشترين مردم، كسى است كه دنيا را براى خود هيچ مقام و منزلتى نداند. هان! بهتحقيق، براى بدنهاى شما بها و قيمتى جز بهشت نيست، پس آن را جز به بهشت مفروشيد.
9 اى هشام؛ هركس كه از تعرض به آبروى مردم خوددارى كند، خداوند نيز در روز قيامت از كيفر گناه او درگذرد؛ و هركس كه خشم خود را از مردم باز دارد، خدا نيز بهروز رستاخيز، خشم خود را از او باز دارد.
10 اى هشام؛ فرد عاقل هرگز دروغ نگويد، اگر چه مطابق ميلش باشد.
تحفالعقول/ 361